Albania autokarem

Albania to kraj, który ma za sobą trudną historię. Ale jednocześnie to miejsce, które coraz bardziej otwiera się na świat. Rejon nadmorski coraz wyraźniej próbuje konkurować z wybrzeżem chorwackim, stale podnosząc poziom usług, przy relatywnie niższych cenach.
Albania jest również krajem niezwykle ciekawym kulturowo. Mieszają się tutaj różne wpływy. Etnicznie kraj dzieli się na dwie części - północną (zamieszkują ją Gegowie) i południową (Toskowie). Granica pomiędzy tymi dwiema wyraźnymi grupami etnicznymi przebiega w okolicy Tirany. Charakteryzują się one odmiennymi dialektami przy czym to południowy dialekt jest podstawą oficjalnego języka albańskiego. Albania to kraj, który jawi nam się jako egzotyczny, nieprzewidywalny. I chociaż nie ustrzeżemy się różnego rodzaju niespodzianek (jak w każdym kraju rozwijającym się), tak naprawdę obecnie wybrzeże nadmorskie do którego jeździ się na plażowanie i kąpiele morskie, ma niewiele wspólnego z egzotyką. Jest tu ładnie, porządnie. W stolicy czy miastach nadmorskich znajdziemy zadbane ulice, dobre restauracje i  hotele. W ciągu niespełna 10 lat liczba turystów wzrosła tu o blisko 1000% i nadal rośnie. Albańczycy oczekują turystów i robią wszystko aby ci poczuli się tu dobrze i bezpiecznie. Jeśli do tego dołożymy smaczną kuchnię, brak tłumów, słońce, zabytki i wciąż jeszcze dobre ceny - Albania staje się interesującym kierunkiem wakacyjnych wojaży.   Wybrzeże Albanii jest zróżnicowane - jest tu wiele piaszczystych i żwirowych plaż, malowniczych zatoczek i klifów oraz jaskini morskich. Aby zwiedzić Albanię warto skorzystać z ofert wycieczek objazdowych lub programów typu "zwiedzaj i wypoczywaj" połączonych np. ze zwiedzaniem Macedonii.
Znajdziemy tu naprawdę wiele interesujących turystycznie miejsc a biorąc pod uwagę, że Albania jest niewielkim krajem - możemy zobaczyć wiele w krótkim czasie.
Podział Albanii na regiony jest niejednolity. Najbardziej popularnym pod kątem turystyki, języka i tradycji jest podział na 4 główne regiony:
- Północnowschodnia Albania – region na północ od rzeki Shkumbin, graniczący z Czarnogórą, Kosowem i Macedonią; główne miasta: Bajram Curri, Kruje, Kukës, Peshkopia, Rzygać; góry: Dajt, Gjallica, Maja Jezerce, Korab, Maja e Malësores, Maja e Moravës
- Południowowschodnia Albania – obszar położony na południe od rzeki Shkumbin, obejmujący jeziora graniczne Ohrid i Prespa, sąsiadujący z Macedonią i Grecją; główne miasta: Berat, Gjirokastër, Korcza, Librazhd, Kuçova, Permet, Pogradec, Tepelena; góry: Gramos, Mali i theta, Nemerçkë, Ostrovicë, Tomorr
- Centralna Albania - główne miasta: Elbasan, Tirana (stolica), Durrës (powiat), Kavaja
- Wybrzeże Albańskie – pas o szerokości od 10 do 30 km wzdłuż brzegu morskiego, zarówno Morza Adriatyckiego, jak i Morza Jońskiego; główne miasta: Fier, Lezha, Saranda, Shengjin, Durrës (miasto), Szkodra, Vlora; góry: Cika
Informacje ogólne:
Oficjalna nazwa: Republika Albanii
Albania jest oficjalnym kandydatem do Unii Europejskiej lecz nie uzyskała jeszcze statusu członka UE (wg stanu na dzień 01.01.2015). Jest członkiem m. in. ONZ, NATO.
Powierzchnia: 28 748 km²
Ludność: ok. 3.150.886 
Stolica: Tirana
Waluta: Lek albański (ALL) = 100 quindarek
Język: albański (oficjalny), grecki, arumuński, romski, języki słowiańskie.
Religie: islam (ok. 60%), chrześcijaństwo w tym prawosławie, katolicyzm, protestantyzm (ok. 30%), pozostałe: inne wyznania i ateiści. Duża część społeczeństwa ma obojętny stosunek do religii.
Największe rzeki: Drin, Wjosa, Seman
Największe jeziora: Szkoderskie (część jeziora znajduje się na terenie Czarnogóry), Ochrydzkie, Prespa
Największe miasta: stolica Tirana, Durrës, Elbasan, Wlora, Szkodra
Najwyższy punkt: Korab 2764 m n.p.m.

Tradycyjna, lokalna kuchnia jest naprawdę smaczna.
Co warto (lub należy) spróbować przebywając w Albanii:
- baklava - ciasto francuskie z orzechami włoskimi i laskowymi, miodem i innymi dodatkami; wersja albańska jest nieco prostsza, uboższa niż np. w Turcji ale na pewno warto ją zamówić
- dhalle - jogurt pitny rozcieńczony wodą i doprawiony solą, podawany na zimno
- byrek (burek) - ciasto francuskie nadziwane mielonym mięsem, białym słonym serem lub szpinakiem; istnieją też różnorodne wersje regionalne np. z pomidorami - jest to tania, popularna przekąska, którą je się czasem na śniadanie, często jako drugie śniadanie, lub dodatek zamiast chleba do obiadu.
- ryby (w rejonach nadmorskich) w tym głównie dorada, okoń morski itp; z Jeziora Ochrydzkiego pochodzą unikalne pstrągi
- różnordne owoce morza, głównie przepysznie przyrządzane małże, krewetki, kalmary; dania z owoców morza są tanie i świeże
- grillowana jagnięcina, baranina - podstawowe mięsa w Albanii (w niektórych rejonach dochodzi jeszcze koźlina)
- qofte – kotlety z grilla z warzywami, przyrządzane z mięsa siekanego lub mielonego
- ajwar - lekko pikantna pasta z bakłażanów, słodkiej papryki, pomidorów, marchwi, octu i zmielonej papryki
- fasule - bardzo smaczna zupa z białej fasoli z kawałkami mięsa lub w wersji wegetariańskiej, podawana w niewielkich miseczkach.
- gołąbki w liściach z winogron
- qofte - kotleciki z mielonej baraniny
- zupa rybna np. z kawałkami grillowanej rybki i pomidorami
- różne gatunki sera (djathë) – do najbardziej popularnych należą djathë i bardhe podobny do greckiego sera feta i kaçkaval – twardy ser żółty
- oriz më tamel – czyli pudding ryżowy na owczym mleku
Albania to kraj, który szczyci się wyjątkowo długą tradycją produkcji wina. "O winie pochodzącym z ziem dzisiejszej Albanii pisał Pliniusz, opisując je jako "bardzo słodkie" i wyraziste w smaku. O winie albańskim pisze także Horacy w Odzie do Phyllisa. Edward Wigglesworth określa wino albańskie jako jedno z najlepszych w czasach rzymskich - jeśli tylko dobrze dojrzało stanowiło wzorcowy przykład doskonałego wina wytrawnego.
Uprawa winorośli wokół domu stanowiła dla Albańczyków podstawę do produkcji zarówno wina, jak i rakiji. Sprzyjał temu zarówno klimat, jak i ukształtowanie terenu. (...)
W Albanii dominują obecnie szczepy: mavrud, dimiat, merlot i cabernet sauvignon. Do najlepszych gatunków win należą: Debine, Kallmet, Mareshnik, Mjaltez, Serine, Shesh i Bardhe. Produkowane są głównie w okolicach Beratu, Korczy i Kallmet."
Popularne w Albanii jest także picie młodego wina (jest ono podawane do prawie każdego posiłku). Przebywając w Albanii szukajcie miejscowych win. Są bardzo smaczne i świetnie nadają się do obiadu. W Albanii pije się latem również dużo piwa. Najpopularniejsze browary to: Tirana, Korca, Kaon oraz Norga. Chlubą Albanii jest też Skënderbeu Konjak, czyli miejscowa brandy o wyjątkowym smaku i aromacie.

W Albanii praktycznie nie podróżuje się koleją: istniejące nieliczne połączenia obsługiwane są przez zdezelowane składy. Nie ma połączenia z międzynarodową siecią kolejową. Komunikacja między miastami funkcjonuje w oparciu o autobusy - zarówno duże jak i minibusy. Na trasach poza miastami znajdziemy najczęściej pojazdy klimatyzowane. W miastach - autobusy starego typu.   W czasach komunizmu samochody legalnie posiadali jedynie członkowie rządu i najbliżsi przyjaciele Hodży. Obecnie Albania nazywana jest "krajem Mercedesów".
Stan dróg nadal pozostawia wiele do życzenia a sposób jazdy lokalnych mieszkańców powoduje czasami wzrost andrenaliny. Niczym niezwykłym nie jest wymuszanie pierwszeństwa, jazda pod prąd czy na czerwonym świetle. Należy być ostrożnym.
Język
Jeśli nie znacie jęz. albańskiego, a wybieracie się do miejscowości mniej rozwiniętych turystycznie, warto mieć przy sobie słownik oraz kartkę i długopis. Poza jęz. włoskim, Albańczycy (szczególnie starsi) w mniejszych miastach nie znają języków obcych. Dotyczy to również taksówkarzy, kierowców autobusów/mikrobusów, pracowników mniejszych hoteli. Porozumienie się w jęz. angielskim, rosyjskim czy niemieckim w praktyce może nie być możliwe. Chyba, że trafimy na osoby z młodszego pokolenia lub na emigrantów, którzy wrócili z innych krajów europejskich. W dużych miastach można porozumieć się w języku włoskim lub angielskim, a na południu kraju także greckim.
Ludzie
Na gościnność i przyjazne nastawienie Albańczyków zwraca uwagę większość turystów dzielących się swoimi wrażeniami po powrocie z Albanii. Cudzoziemców nadal traktuje się z dużym szacunkiem. Jest to kraj, który ma wszystko, by rozwinąć turystykę i stać się ważnym punktem na mapie wojaży turystów z całego świata. Ma malownicze góry i ciepłe morze, ładne plaże, tradycję i zabytki, oryginalną kulturę i smaczną kuchnię. Hotele, apartamenty i pensjonaty wyrastają tu obecnie w szybkim tempie. Inwestują w nie głównie Albańczycy, którzy wracają z emigracji z Włoch, Niemiec czy Wielkiej Brytanii.   Albańczyków charakteryzuje bardzo ekspresyjny styl bycia. Zauważyć można często np. przesadną gestykulację rąk, wzruszenie ramion czy "wywracanie" oczu. Ale przede wszystkim to ludzie bardzo towarzyscy. Jeśli jednak zajdziemy po godz. 22.00 do jakiejś tawerny czy baru - zobaczymy tam głównie mężczyzn.
Dom jest wg tradycji głównie domeną kobiet. Mężczyźni zazwyczaj nie uczestniczą w obowiązkach domowych.
Albańczycy witają się i żegnają podawaniem sobie ręki. Dzieciom wpaja się szacunek do starszych i w mniejszych miasteczkach nadal obowiązuje zwyczaj całowania ręki starszej osoby przy powitaniu.
Podobnie jak w Bułgarii, gestem oznaczającym „tak” jest pokręcenie głowy z boku na bok (nasze „nie”). W tradycji ludności zamieszkującej daleką górzystą Północ obowiązuje specyficzny, surowy kodeks, oparty na tradycji i podziale społeczności na rody. Wg różnych źródeł do dziś w tym regionie istnieje tzw. prawo zemsty czyli okrutne, zwyczajowe prawo Kanun (wendety). Przez wieki Kanun istniał tylko w tradycji ustnej, przekazywany z pokolenia na pokolenie przez klanową starszyznę.
Święta
Albania to kraj z największą liczbą dni wolnych od pracy w Europie. Jest to kraj szczególny, gdzie pokojowo współistnieją ze sobą różne religie. Jest to widoczne szczególnie przy obchodzeniu różnego rodzaju świąt. Dniami wolnymi od pracy są np. początek i koniec muzułmańskiego postu ramadanu - tzw. Mały i Duży Bajram, ponadto Boże Narodzenie (obchodzone dwukrotnie: w grudniu wg wyznania katolickiego - 1 dzień, w styczniu wg wyznania prawosławnego - 1 dzień), Nowy Rok, 1 maja, 28 i 29 listopada - Święto Niepodległości. W 1967 r w Albanii zakazano kultu religijnego przez co stała się wówczas jedynym na świecie państwem ateistycznym. Z końcem komunizmu Albańczycy odzyskali wolność religii i skorzystali z tej swobody na różne sposoby, wybierając różne religie. Obecnie Albania mogłaby być przykładem wzajemnego poszanowania i tolerancji religijnej. Ciekawym świętem jest Dita e Veres w dniu 14 marca. Wywodzi się z czasów pogańskich. To ludowe święto połączone z symbolicznym pożegnaniem zimy i powitaniem wiosny. Nieco podobne do bułgarskiego święta Martenica (1 marca). Gospodynie pieką specjalne ciasto ballokume. Wszyscy przystrajają domy kwiatami. Dzieła ludowe
Albańskie kobiety tradycyjnie tworzą ładne chociaż skomplikowane hafty (serwetki, dywaniki itp) do dekoracji wnętrz mieszkalnych. Mężczyźni wykonują różne ozdoby i przedmioty codziennego użytku z miedzi, mosiądzu i aluminium.
To dobre pamiątki do zakupienia na miejscu.
Turystyka zimowa
Mimo że Albania jest krajem górzystym, nie ma tu rozwiniętej infrastruktury narciarskiej – brak tras, wyciągów a nawet szlaków turystycznych.

Bezpieczeństwo
W regionie nadmorskim poziom bezpieczeństwa nie odbiega zasadniczo od tego jaki istnieje np. w Czarnogórze, Chorwacji czy innych krajach. Należy pamiętać, że Albania należy do krajów rozwijających się.  Nie należy obnosić się z drogimi gadżetami i dużą ilością gotówki, które mogą sprowokować kradzieże.  Ale trzeba również pamiętać, że Albańczycy w turystycznych regionach nadmorskich naprawdę dbają o turystów i ich bezpieczeństwo.  Po prostu, jak wszędzie, należy tu zachować podstawowe zasady bezpieczeństwa.
Wybierając się natomiast w inne rejony kraju trzeba zapoznać się wcześniej ze specyfiką regionu, zwyczajami i informacjami praktycznymi dostępnymi np. na stronie MSZ oraz zachować ostrożność.

Aktualna pogoda

Na liście światowego dziedzictwa UNESCO znajdziemy na tą chwilę 3 miejsca:
- zespół archeologiczny w Butrint     
oraz
- historyczne centra miast Berat i Gjirokastra     
Warto je zwiedzić podczas pobytu w Albanii. Butrint to niewielka osada i stanowisko archeologiczne w południowej Albanii, przy granicy z Grecją, objęte obecnie terenem Parku Narodowego Butrint. Odkryto tu m. in. starożytny amfiteatr z III wieku p.n.e., ruiny domów i resztki murów obronnych, baptysterium z VII wieku, ruiny łaźni rzymskich. Berat to miasto w środkowej Albanii, położone nad rzeką Osum. Tzw. miasto - muzeum, nazywane "Miastem Tysiąca Okien" ze względu na malownicze usytuowanie na stoku wzgórza. Zostało założone w starożytności i pierwotnie zamieszkane przez Ilirów.
Miasto słynie z licznych zabytków. Należą do nich m.in.: Zamek w Berat - średniowieczna bizantyjska twierdza czy  Meczet Królewski (z freskami z XVIII w.), liczne cerkwie. Twierdza jest rozległa i można z jej murów podziwiać panoramę miasta. Warto również zajrzeć do muzeum ikon Onufrego – najsłynniejszego twórcy ikon.
Gjirokastra leży w południowej Albanii. Jest drugim po mieście Berat tzw. miastem - muzeum. Liczne uliczki, przy których stoją zabytkowe kamienne domki, są bardzo strome, dlatego też Gjirokastra zwana jest "Miastem Tysiąca Schodów".  Nad miastem góruje stara, średniowieczna twierdza. Niegdyś w podziemiach twierdzy mieściło się więzienie dla więźniów politycznych. W tej miejscowości urodził się Enver Hodża, przywódca komunistycznej Albanii w latach 1944-85. Z murów roztacza się niezwykły widok. Możemy podziwiać charakterystyczną zabudowę i tzw. srebrne dachy.
Warto zajrzeć do Libohova -  pół godziny drogi od Gjirokastry. To urocze miasteczko z Kościołem Najświętszej Marii Panny, który jest jedną z najstarszych świątyń w całej Albanii. To święte miejsce bractwa Bektaszijja. Obecnie do wciągnięcia na listę UNESCO aspirują:
Amfiteatri i Durrësit
To duży rzymski amfiteatr w mieście Durrës, z początku II wieku, największy na Bałkanach. Mógł pomieścić ok. 15 tysięcy ludzi. Położony jest na stoku wzgórza.
Varret e Selcës së Poshtme
Pięć monumentalnych królewskich grobowców, wykutych w litej skale na zboczu góry, stanowi niezwykłe świadectwo przeszłości. Upamiętniają one iliryjskich władców z okresu od IV wieku przed naszą erą do końca III wieku n.e. Grobowce Królewskie znajdują się w pobliżu albańskiego miasta Pogradec, w okolicach wioski Selcë e Poshtme (stąd ich nazwa), na prawym brzegu rzeki Shkumbin i na wysokości 1040 metrów nad poziomem morza.
Jezioro Ochrydzkie
Jezioro Ochrydzkie (alb. Liqeni i Ohrit) to duże (358 km2) jezioro rozdzielone granicą między Albanię i Macedonię. Najstarsze jezioro w Europie, najgłębsze na całych Bałkanach (do 286 m głębokości). Jest cenne ze względu na bogatą faunę i florę, piękno krajobrazu ale również z powodu wielu zabytków przeszłości w okolicy jeziora. Należą do nich m. in.  twierdza cara Samuela, zabytkowa starówka miasta Ochryd i liczne niewielkie cerkwie.
Starożytne miasto Apollonia
Apollonia została założona w 588 roku p.n.e. na łagodnym wzgórzu, kilka kilometrów od morza. Ruiny miasta leżą nieopodal wioski Pojani, ok. 7 km od Fier. To miejsce polecane do zwiedzenia dla prawdziwych miłośników sztuki. Warto zajrzeć do pobliskiego klasztoru w Ardenicë z ciekawym wnętrzem i freskami.
Oczywiście miejsc wartych zwiedzenia w Albanii jest o wiele więcej. M. in.:
Tirana - stolica Albanii.
Możemy tu zwiedzić dawną zamkniętą dzielnicę dygnitarzy komunistycznych. Spacerując główną ulicą miasta widzimy m.in. Pałac Prezydencki i liczne inne budynki rządowe. W Tiranie zwiedzamy również Plac Skanderbega z unikalną mozaiką. Warto też uwiecznić na fotografii pomnik Matki Teresy przed gmachem Politechniki oraz pomnik z popiersiem Fryderyka Chopina.
Kruja - najważniejszym punktem miasta jest tzw. turecka uliczka, która prowadzi do twierdzy Skanderbega – albańskiego bohatera narodowego. Kamienny zamek zbudowany na skale stanowił twierdzę trudną do zdobycia. To stąd kierował walką z Turkami Skanderbeg, albański bohater narodowy. Jezioro Szkoderskie - znajduje się na na granicy Albanii (1/3 powierzchni) i Czarnogóry. Jest największym jeziorem na Półwyspie Bałkańskim i miejscem, gdzie można znaleźć liczne gatunki ptaków, m.in. pelikanów. Największe miasto nad jeziorem to albańska Szkodra.
Szkodra należy do najstarszych miast na Bałkanach. Leży przy granicy z Czarnogórą. Ma swój specyficzny, lekko orientalny klimat. Znajduje się tu kilka starych meczetów, w tym najbardziej popularny Ołowiany Meczet. Miejscem docelowym turystów jest wysokie wzgórze na północ od Szkodry, na którym znajduje się Zamek Rozafat – dawna, strategicznie położona, siedziba Skanderbega, bohatera narodowego Albanii. Słynie z heroicznej obrony przeciwko Turkom osmańskim w czasie bitwy o Szkodrę w latach 1478-1479. Zamek zachował się w dobrym stanie i jest udostępniony do zwiedzania. Riwiera Albańska nad Morzem Jońskim
To pas wybrzeża w obwodzie Wlora zaczynający się w północnej części regionu w pobliżu Parku Narodowego Llogara, a kończący się na południu w Lukove. Znajdziemy tu wiele malowniczych miejscowości i plaż.
- Park Narodowy Llogara z tarasami widokowymi, z których rozciągają się przepiękne widoki.
- Himara - piękny nadmorski kurort usytuowany w centrum riwiery albańskiej, u podnóża wysokich gór Llogarë; słynie z przepięknych plaż oraz lazurowego, krystalicznie czystego morza.
- Porto Palermo, a w niej charakterystyczny zamek zlokalizowany na półwyspie w zatoce Porto Palermo jest jedną z największych atrakcji turystycznych w tej części wybrzeża Morza Jońskiego.
- Borsh i piękne wodospady.
- Butrint z parkiem archeologicznym.
- Saranda - słynny kurort riwiery albańskiej, na wysokości greckiej wyspy Korfu, malowniczo położony w przepięknej zatoczce.
Ardenica - to miejsce szczególnie warte polecenia, zwłaszcza dla tych, którzy będą zwiedzać Berat (ok. 1 godz. drogi). Znajdujący się tu na górze Myzege prawosławny Monastyr to jeden z najważniejszych monastyrów Albanii i jeden z najciekawszych na Bałkanach. Jest swoistym pomnikiem kultury narodowej. Nazywany jest także Zamkiem Myzege, gdyż mury obronne upodobniają go do twierdzy. Posiada bardzo dobrze zachowane wnętrza. Ogromną wartość stanowią freski, którymi pokryte są ściany i strop świątyni.
Obecnie zamieszkuje go kilku mnichów. Obiekt udostępniony jest do zwiedzania i należy do tych zabytków, które podczas pobytu w Albanii koniecznie trzeba zobaczyć.

Wymagane jest posiadanie ważnego paszportu lub dowodu osobistego.  Wjazd bezwizowy przy pobycie do 90 dni.
Dokument wjazdowy powinien mieć zapas ważności 3 miesiące od planowanej daty opuszczenia Albanii.
PRZEPISY CELNE
Nie ma specjalnych uregulowań dotyczących bezpłatnego wwozu pieniędzy i towarów. Przepisy nie precyzują ilości, z tym, że muszą one być jedynie do użytku własnego (nie w celach handlowych).
INFORMACJE DLA KIEROWCÓW
Respektowane jest polskie i międzynarodowe prawo jazdy. Kierowca musi posiadać ubezpieczenie OC - tzw. zieloną kartę. Uznawane są zielone karty wystawiane przez polskie towarzystwa ubezpieczeniowe. Nie zaleca się poruszania po drogach po zmroku ze względu na nieoświetlonych użytkowników (motocykle, rowery, piesi) oraz nieoznakowane i nieoświetlone przeszkody na drodze (m.in. otwarte studzienki kanalizacyjne, osuwiska kamieni i inne). Przy kolizji lub wypadku drogowym należy skontaktować się z konsulem. Wybierając firmę ubezpieczeniową w Polsce warto upewnić się, czy współpracuje ona z firmą albańską.
PRZYDATNE INFORMACJE:
- Zaleca się korzystanie z bankomatów ulokowanych na terenie banków, ponieważ w automatach ulicznych często zdarzają się przypadki zatrzymywania kart.
- Na licznych stacjach benzynowych, w hotelach lub restauracjach można płacić rachunki w EURO.
- Na terenie całej Albanii, a zwłaszcza na prowincji, odnotowuje się okresowe przerwy w dostawach energii elektrycznej i wody, dochodzące do kilku godzin na dobę.
- Urzędy pracują w okresie letnim w godzinach 8.00-14.00 i 16.00-18.00, w okresie zimowym w godzinach 8.00-16.00. Sklepy otwarte są w zależności od decyzji właściciela, zwyczajowo od 8.00 do 21.00; w okresie letnim niektóre sklepy zamykane są w godzinach 12.00-16.00. WAŻNE Podczas podróży zagranicznych należy przestrzegać praw i zwyczajów kraju pobytu, pamiętając przy tym, że gospodarze mają prawo wymagać stosownego zachowania od turystów odwiedzających ich kraj, w tym w odniesieniu do zakresu swobód przysługujących różnym grupom społecznym oraz światopoglądowym. Przed wyjazdem warto zapoznać się z wszelkimi dostępnymi informacjami o kraju, do którego się udajemy, a które mogą być przydatne w podróży.
Źródłem w/w informacji praktycznych jest strona Ministerstwa Spraw Zagranicznych  z dnia 01.01.2015. Informacje te mają charakter jedynie poglądowy i nie mogą rodzić żadnych zobowiązań prawnych w stosunku do Euro Pol Tour.
Przed wyjazdem należy zapoznać się z aktualnymi informacjami dot. kraju docelowego i krajów tranzytowych dostępnymi na stronie MSZ:
https://polakzagranica.msz.gov.pl/  
http://www.msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/ostrzezenia/ostrzezenia_dla_podrozujacych